Bu kitap, “İslam Düşüncesi Tarihi” sahasında incelemelerde bulunmayı anlamlı sayan aziz okurların ilgi, görüş ve tenkidlerine arzedilmiştir. Müellif, bu kitapta derlediği araştırmalarıyla muhteşem düşünce mirasımızı yeniden keşfetmeye yönelik çabalara, mütevazi bir katkı sağlamak istemektedir. Ele alınan konular hususen kelam-felsefe ilişkileri hakkında fikir verici özellikte olup, klasik düşünce geleneğimizdeki akıl/itikad örgüsünün tipik ve belirgin desenlerini mukayeseli tarzda sergilemektedir.
1. İslam Heresiografi Tarihinden: İbnü’r-Ravendi’nin Bir “Mülhid” ve “Dehri” Olarak Portresi
Bu makalede İbnü’r-Ravendi’nin dehri (felsefi ya da dini görüşleri nedeniyle dinden sapmış) olarak suçlanması ve bu bağlamda İslam tarihinde dehri olarak suçlanan akımlar incelenmekte. Makalenin ilk kısımları İslam dünyasında bu bağlamdaki tartışmaları özetliyor ve akımların, kişilerin tavırlarını ve ilişkilerini güzel bir şekilde anlatıyor. Daha sonrada İbnü’r-Ravendi’nin neden dehri olarak görüldüğü ve bu görüşün doğru olkup olmadığı anlatılıyor.
2. Berahime’den İbn Sina’ya: Nübüvvetin İnkar ve İsbatı:
Makalenin başında nübüvveti inkar eden akımlar hakkında bilgiler var. Daha sonra özel olarak Berahime akımı anlatılıyor. Sonra Farabi’den Fazlurrahman’a kadar nübüvvetle ilgili bazı kişilerin görüşleri var. En son kısımda İbn Sina’nın nübüvvet hakkındaki görüşleri ve Berahime2ye cevapları var.
3. Hayy ve Kamil: İki ‘Otodidakt’ın’ Serüveni
İbn Tufeyl’in Hayy b. Yakzan ve İbnü-n-Nefs’in Kamil adlı ıssız adada kendi kendine Allah’ı (c.c) bulan karakterlerinin anlatıldığı makalede iki eserde ayrı ayrı hem karakterler bazında hem de felsefi bazda incelenmiş. Makalenin sonunda iki karakterin mukayesesi var.
4. Teolojinin Dört Terimi: Gaye, Nizam, İnayet, Hikmet
Bu makalede Gaye, Nizam, İnayet, Hikmet terimleri Gazzali, İbn Sina, İbn Teymiyye ve İbn Rüşd gibi isimler etrafında incelenmiş ve bu isimlerin birbirlerine yönelttikleri eleştirilerede yer verilmiş.
5. Tabiat Boşluktan Nefret Eder mi? Hala Kavramı Etrafında Kelam-Felsefe Münakaşaları
6. Bir Bürokratın Gözüyle Kelam ve Felsefe
Bu makalede Mefatihu’l-ulum eserinin yazarı olan Harizmi’nin hayatı anlatılmış, felsefe ve kelam hakkındaki görüşleri incelenmiş. Ayrıca Mefatihu’l-ulum adlı eseri hakkında bir çok bilgi verilmiş.