İNSANDAN DEĞERE DEĞERDEN İNSANA - MUHAMMED ENES KALA

Karşımızda öyle bir varlık duruyor ki adeta çelişkiler yumağı, çözebilene aşk olsun. İnsan diyorum… Ey İnsan, akıllısın, hürsün, evrendeki varlıkların en güçsüzleri arasındasın, muhtaçsın basbayağı… Bencilsin ama bir o kadar da özgeci, sevdiğin kişi, inandığın değerler uğruna canını seve seve verebilirsin mesela… Doymak bilmez bir tabiata sahipsin ama becerebilirsen kanaatkar da olabilirsin… Küçük dağları ben yarattım havasında yürüyüp konuşsan da tevazu erdeminin değerini de bilirsin… Ne çok kitaplar yazıldı sana dair, kitaplar gönderildi senin için…

İnsandan değeri alırsan geriye et kalır. Değerden de insanı alırsan kocaman bir boşluk ve anlamsızlık. O halde insan değerle tamamlanmalı, değer insanla anlaşılmalı. Denklemin çözümünü istiyorsan, eşitliği sabitle ‘insan’da. Tüm sosyal denklemler çözülebilir aslında, gaye, insanı insanca yaşatmaksa eğer. Bu çalışma insanı, değeri ve hürriyeti anlamaya hasredilmiştir. Belki de insanı anlamaya giden bir yolla kesişir. Eserimiz bir sesli düşünme ameliyesidir sonunda, dünyaları kurtarma gibi bir niyeti ve derdi yoktur, sadece müellifini daha çok insan kılma ihtimali söz konusu olabilir. Umarım o ihtimal gerçekleşir.

İÇİNDEKİLER

SUNUŞ

BİRİNCİBÖLÜM: USÛLE DAİR

I. PRATİK FELSEFEDE GEÇERLİ BİR METODOLOJİ BULMA DENEMESİ: TEVHİDİ İLKENİN İMKANI

1. Giriş

2. Varlık-Bilgi-Değer Alanlarında Tevhidi İlkenin Tezahür Halleri

3. İslam Ahlâk Felsefesi Tevhidi İlke Konusunda Ne Söyler?

4. Sonuç Yerine Değerlendirme: Ameli Hikmetin Bütüncül ve Tamamlayıcı Uzanımına Dair

II. IMMANUEL KANT’TA ‘ETIK ALAN’IN BİLİM OLARAK KONUMLANDIRILMASI ÜZERİNE YA DA “BİLİMSEL ETİK”E İLİŞKİN BİR PROLEGOMENA

1. Giriş

2. Kant ve Modern Bilimler Mantığına Giriş

3. Kant’ta “Etik Alan”ın Bilim Olup Olmaması Üzerine Bir Derkenar

III. PRATİK FELSEFEDE RASTLAŞMAK -Erol Güngör, Immanuel Kant- Martin Hei­deg­ger-

İKİNCİ BÖLÜM: İNSANA DAİR

I. DESCARTES İLE ROGER VERNEAUX’DA RUH-BEDEN MÜNASEBETİ -İnsan Felsefesinde Beden-Ruh Dikotomisine Nesf Anlayışı Üzerinden Bir Yorum Denemesi

1. Giriş

2. Descartes’in Ruh-Beden Münasebetine Bakışı

3. Roger Verneaux’ta Ruh-Beden Münasebeti ve Descartes’in Etkisi

4. Nefs Kavramı Ruh-Beden Diyalektiğine Ne Katar?

II. HEGEL’İN İNSANA BAKIŞI YA DA TENSEL VE TİNSEL ARASINDA İNSAN

1. Hegel’in İnsana Bakışı

1.1. Hegel’in Felsefi Anlayışına Kısa Bir Bakış

1.2. Hegel’de İnsan ve Tabiatı

a) İnsanın Tabiatı

b) İnsanın Tabiatında Bulunan İki Yön

c) İnsanın Doğal Varlıklar İçindeki Yeri

d) İnsanın Bireyselliği ve Bireyin Yadsınması

e) Benlik-Bilinç-Özbilinç

f) Efendi-Köle Diyalektiği ve Özbilinç

2. İnsan-İnsan İlişkisi ve Bu İlişkide Efendi Köle Diyalektiği

2.1. İnsan-İnsan İlişkisi

2.2. Efendi-Köle Diyalektiği

3. Tanrı-İnsan, İnsan-Tanrı İlişkisi

4. İnsan-Devlet İlişkisi

5. İnsan-Doğa İlişkisi

6. İnsan-Tarih İlişkisi

III. İNSANIN İNŞA İMKANI OLARAK VAROLUŞÇU İLETİŞİM

-Karl Jaspers Üzerinden Bir Değerlendirme

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: HÜRRİYETE DAİR

I. İZZETBEGOVİÇ VE SARTE’DA TEK KAVRAM İKİ PERGEL: İKİ FARKLI HÜRRİYET TASARIMI

1. Giriş

2. Sartre: Özgürlük, Sorumluluk ve Varoluş

3. Aliya İzzetbegeviç: Sorumluluk, Özgürlük ve Varoluş

4. Kavramsal Bir Çerçeve: Değerlendirme ve Sonuç

II. İNSAN HÜRRİYETİ VE SINIRI

-Necati Öner’e Özel Referansla Bir Değerlendirme

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: DEĞERE DAİR

I. YUNUS EMRE VE PAUL TİLLİCH’TE BİR AHLÂK KAVRAMI OLARAK SEVGİ/AŞK/IŞK’IN ONTO-AKSİYOLOJİK DEĞERİ

II. PLATON’UN DİYALOGLARINDA MERKEZİ ETİK VURGULARIN DEĞERİ

1. Giriş

2. Platon’un Ahlâk Anlayışına Kısa Bir Sarfınazar

3. Platon’un Bazı Diyaloglarında Etik Vurguları